همزمان با رونق کاربری‌های موسوم به خدمات ارزش افزوده روی خطوط تلفن، از حدود 9 سال قبل خدمات جدیدی به نام خدمات هوشمند تلفن ثابت در کشور ما نیز راه‌اندازی شده است.

این خدمت که با پیش شماره 909 آغاز می‌شود، اگرچه قرار بود نوعی خدمت جدید به مردم باشد، اما به علت سواستفاده برخی، بعد از مدت کوتاهی با حواشی و اعتراضاتی همراه شد.

این انتقادات نیز که تا کنون نیز ادامه داشته و دارد، به دلیل تعرفه بالای مکالمه با این شماره‌ها است که علاوه بر هزینه عادی تماس، برای فرد تماس گیرنده محاسبه می‌شود. به صورتی که هر دقیقه تماس با این پیش شماره حداقل هزینه‌ای ١٠٠ برابر تعرفه مکالمه عادی دارد و اکثریت مشترکانی که از این سرویس استفاده می‌کنند، نمی‌دانند که این سرویس هزینه بر است و درآمد حاصل از مکالمات گران قیمت آن‌ها با این سرویس تجاری به حساب تماس‌گیرنده منظور و سپس به جیب دارندگان خطوط ٩٠٩ می‌رود.

این سرویس، یک سرویس مرسوم در اکثر کشورهای است و بررسی‌های صورت گرفته حاکی از محبوب و پرمخاطب بودن این سرویس برای بسیاری از مردم جهان است.

دلیل محبوب و مفید بودن این سرویس نیز روشن است، به عنوان مثال شما در خانه تنهایید و با مشکلی مواجه می‌شوید و زمانی برای مراجعه حضوری برای رفع مشکل ندارید و نیازمند یک مشاوره سریع و مطمئن هستید، ساده‌ترین راه تماس با یک متخصص در زمینه مورد نظر شماست، که بتوانید به سرعت با او مشورت کرده و راهنمایی لازم را دریافت کنید. حال این مشکل رایانه‌ای باشد، مشاوره‌ای حقوقی، روانشناسی و یا غیره باشد.

روال منطقی و درست استفاده از این سرویس در دنیا بدین صورت است که در ابتدای تماس و قبل از این که هزینه‌ای برای فرد تماس گیرنده محاسبه شود، به فرد اطلاع داده می‌شود که شما با یک سرویس تجاری تماس گرفته‌اید و این مکالمه برای شما دقیقه‌ای فلان مقدار هزینه خواهد داشت.

اما مشکل از اینجا شروع می‌شود که متأسفانه در ایران در پوشش ارائه این خدمات شاهد بروز زمینه‌های سو‌استفاده و کسب درآمدهای کاذب از این طریق هستیم و افراد سودجو با استفاده از بی‌اطلاعی مردم، خلاءقانونی و ترفندهایی که در ادامه می‌آید، درآمد بالایی را به جیب می‌زنند.

روش نه چندان سخت اجاره خطوط 909

آنگونه که سخنگوی مخابرات اعلام‌ کرده، برای اجاره این خطوط یک معرفینامه لازم است به علاوه مبلغی پول برای واگذاری خط. پس از آن هزینه هر تماس روی قبض تلفن ثابت مشترک لحاظ می‌شود و درآمد حاصل شده بین مخابرات و مستاجر خط تقسیم می‌شود.

در خصوص نحوه تقسیم درآمد حاصل از تماس با خطوط هوشمند نیز، این موضوع به مفاد قرارداد تنظیم شده بین مخابرات و اجاره‌کننده خط 909 بستگی دارد اما معمولا ٨٠‌درصد درآمد حاصله به جیب مستاجر می‌رود و مخابرات نیز سهم ٢٠‌درصدی دارد.

متاسفانه نرخ مکالمه با خطوط هوشمند در ایران متفاوت است و مبنای قیمت‌گذاری خاص و شفافی ندارد و بنابر اطلاعات این هزینه از دقیقه‌ای 5 تا 1000 تومان است.

بر اساس اعلام شرکت مخابرات ایران، تعرفه این نوع خطوط مبنای مشخصی ندارد و براساس قراردادها، تشخیص اتحادیه‌های صنفی و ارگان‌ها و نیز درخواست مستاجر تعیین می‌شود. و علاوه بر هزینه مکالمه با خطوط هوشمند هزینه مکالمه با خطوط عادی نیز دریافت می‌شود که هزینه مکالمه با خطوط عادی که دقیقه‌ای ٣ تومان است به حساب مخابرات واریز می‌شود و هزینه مکالمه به مستاجر تعلق می‌گیرد.

آغاز مشکلات و سواستفاده‌ها

اما همانطور که ذکر شد، مطابق معمول سواستفاده از برخی خدمات مفید در کشور، برخی نیز دست به کار شده و با ترفندهای مختلف سعی در کسب درآمدهای کاذب از این طریق کرده‌اند. بر این اساس باید مطلع باشید که هر تماس ناموفق با خطوط 909 بنا به میزان زمانی که صرف شده است روی قبض مشترک محاسبه می‌شود و در زمان انتظار برای مکالمه نیز، هزینه دقایق اشغال تلفن از مشترک دریافت می‌شود.

این در حالیست که بر اساس مقررات و ضوابط، روال استفاده از این خطوط بدین صورت است که سرویس دهنده خط 909 در ابتدای دریافت تماس به مخاطب تذکر می‌دهد که هزینه مکالمه با این سرویس برای شما مثلا دقیقه‌ای فلان تومان به اضافه هزینه مرسوم مکالمه است، و به این ترتیب مخاطب این اختیار را خواهد داشت که تماس را خاتمه داده و یا بنا به نیاز خود در استفاده از این سرویس هزینه‌ ایجاد شده را با آگاهی مدیریت و پرداخت کند.

اما متاسفانه در ایران و بنا به نبود قانون و دستورالعمل خاصی در این رابطه، شاهد آن هستیم که بسیاری از افراد سودجو بدون توجه به حکم معامله مجهول و تذکرات دینی، از شکاف قانونی موجود سواستفاده کرده و با تبلیغات مختلف که حتی شاهد آن در صدا و سیما هستیم، از عدم آگاهی مردم بهره برده و درآمد هنگفتی برای خود ایجاد می‌کنند.

درآمد ساده سرویس ارزش افزوده خطوط 909، باعث شده امروزه بسیاری از شرکت‌های خدماتی، شرکت‌های مشاوره‌ای و حتی برخی از تهیه‌کنندگان برنامه‌های تلویزیونی و فالگیرها با استفاده از این سرویس به درآمد بالایی دست یابند.

ترفندهای خالی کردن جیب مردم با خطوط 909

اما ترفند سواستفاده‌کنندگان از خطوط ارزش افزوده 909 نیز ساده و در عین حال متنوع است. برای مثال امروزه بسیاری از افراد آسان‌ترین راه برای یافتن شغل مورد نظر خود را مراجعه به آگهی‌های موجود در روزنامه‌های کثیرالانتشار می‌دانند. اینجا یکی از همان نقاط و فرصت‌هایی است که سودجویان در کمین نشسته‌اند.

بر این اساس آنها با درج یک آگهی جذاب و ادعای شرایط فوق‌العاده و ارائه شماره تماسی با پیش‌شماره 909 در روزنامه‌ها، به ناگاه با تماس مشتاقان جویای کار روبرو شده که بی‌خبر از همه جا با این شماره تماس گرفته‌اند. اپراتورهای سودجو نیز پس از تماس با این شماره وانمود می‌‌کنند که به علت سیل تماس‌ها! شما در صف انتظار مکالمه قرار گرفته‌اید، غافل از این که پس از مدتی ماندن پشت خط، به منشی تلفنی و یا یک منشی سرو زباندار مواجه شده و به سادگی حداقل 5 تا 10 دقیقه به مکالمه ادامه خواهید داد و در پایان یا به شما می‌گویند که مثلا هفته آینده دوباره تماس بگیرید و یا منتظر اعلام نتیجه از طرف ما باشید.

یک محاسبه ساده نشان می‌دهد که در همین زمان اگر مبلغ مکالمه با خطوط 909 را علاوه بر هزینه عادی مکالمه، دقیقه‌ای 500 تومان در نظر بگیریم، فرد تماس گیرنده برای یک مکالمه بی حاصل 7 دقیقه‌ای مبلغ 3500 تومان را از دست می‌دهد و چنین شرکت‌هایی به سادگی از این راه به درآمدهای میلیاردی دست خواهند یافت.

یا در نمونه‌های دیگر مشاهده شده که با ادعای اشغال بودن خطوط، فرد تماس‌گیرنده را مدت زیادی پشت خط نگه داشته و بعد اعلام می‌کنند که این مکالمه فلان مبلغ در دقیقه برای شما هزینه دارد.

از دیگر نمونه‌های این سرویس را می‌توان در مسابقات تلویزیونی دید که افراد به امید برنده شدن و دادن یک پاسخ ساده مدت‌ها پشت خط منتظر شده و بی‌خبر پول بالایی را از دست می‌دهند. به جز صداوسیما شماره‌های هوشمند حالا محل درآمدزایی عده زیادی از اصناف شده است، از مشاوره‌های تلفنی و تماس ضروری با پزشکان گرفته تا بنگاهداران و فالگیرها!

به هر تقدیر از آنجا که ساماندهی به این نوع از خرده‌کلاهبرداری‌ها که البته درآمد میلیاردی نصیب سودجویان می‌کند، همچون موارد متعدد دیگر راهکار قانونی و متولی مشخصی ندارد، به شما توصیه می‌شود در صورت تماس با خطوطی که با پیش‌شماره 909 آغاز می‌شود، اگر در ابتدای مکالمه نرخ تماس به شما اعلام نشد، یا بعد از برقراری تماس مدت زیادی پشت خط معطل شدید، از ادامه تماس برای ادامه زیان بیشتر خودداری کرده و با اپراتور دیگری تماس بگیرید.

(منبع:عصرارتباط)