چند وقتی است که بحث کارت اعتباری و اعطای آن از جانب سیستم بانکی کشور به مشتریان داغ شده است. شاید برای خیلی از افراد حتی اسم کارت اعتباری هم غریب باشد چه برسد به اینکه از معنا و مفهوم آن باخبر باشند. این در حالی است که در ینگه دنیا ملت از دهه 1950 میلادی مشغول استفاده از این کارت ها هستند و امروزه بخش اعظم کارت های بانکی در کشورهای دیگر (اروپا، ایالات متحده و …) را کارتهای اعتباری تشکیل می دهند. با نوتیف همراه باشید.

کارت اعتباری یا Credit Card چیست؟

تعریف ویکیپدیا درباره کارت اعتباری:

کارت اعتباری (به انگلیسی: Credit card) نوعی کارت پرداخت است که برای اشخاص حقیقی یا حقوقی صادر می‌شود. این کارت به دارنده آن این امکان را می‌دهد که بر پایه نوع قرارداد، از خدمات و کالاهایی برخوردار شده و سامانه بهای آن‌را بپردازد.^[۱] به عبارت دیگر یک حد اعتبار^[۲] به کاربر اختصاص داده می‌شود که می‌تواند از آن پولی را برای پرداخت قرض بگیرد.

کارت اعتباری برای اولین بار در سال ۱۹۵۰ در ایالات متحده آمریکا به وجود آمد. شرکت داینرز با قراردادی مابین خود و چند رستوران اقدام به ایجاد سرویس پرداخت نمود، طوریکه با ارایه کارت داینرز مشتریان می‌توانستند از سرویس رستوران استفاده نموده و در پایان ماه به شرکت نامبرده بدهی خود را پرداخت نمایند.

تفاوت کارت های بانکی فعلی رایج در ایران با کارت اعتباری در چیست؟

بهتر است برای درک بهتر اینگونه بیان کنیم که کارت های بانکی فعلی که در انگلیسی به آنها Debit Card گفته می شود مثل سیم کارت های اعتباری موبایل هستند بدین معنی که باید در هردو پول از قبل ذخیره باشد تا بتوان از آنها استفاده کرد. در کارت های فعلی شما باید قبل از پرداخت مبلغ خرید با دستگاه های POS یا برداشت وجه از عابر بانک به میزان مبلغ مورد نیاز یا بیشتر، پول در حساب خود داشته باشید. همانطور که سیم کارت های اعتباری را باید در ابتدا شارژ کنید و بعد به همان میزان اعتبار شارژ شده از خدمات شبکه موبایل اپراتورتان مثل مکالمه و اینترنت و ارسال پیامک استفاده کنید. در طرف مقابل می توان كارت اعتباری (Credit CARD) را به سیم کارت های دائمی موبایل تشبیه کرد که در آن مشترک در هر دوره قبل از اینکه پولی پرداخت کرده باشد به میزان اعتباری که دارد از تمامی خدمات شبکه اپراتور خود مثل مکالمه و … استفاده می کند و در آخر دوره هزینه کل خدمات استفاده شده در قالب یک قبض به وی اعلام می شود و وی نسبت به پرداخت مبلغ بدهی خود اقدام می کند.

پس بر خلاف کارت های Debit که این روزها در جیب هر ایرانی دو سه تایی از انها پیدا می شود، کارت اعتباری به كارت‌هایی اطلاق می شود كه با توجه به میزان اعتباری كه بانك صادر كننده كارت برای یک شخص تعیین می كند، حتی بدون داشتن موجودی، امكان برداشت از کارت (تا سقف اعتبار مشخص) وجود دارد و مشتری پس از مدت معینی بدون هیچ گونه كارمزدی بدهی خود را به بانك پرداخت می كند.

برخي اصطلاحات مهم مرتبط با كارت اعتباري

حق عضويت سالانه – Annual Fee:

حق عضويت سالانه كه برخي از شركت ها هنگام صدور كارت يا تمديد عضويت دريافت مي كنند. اين روزها بسياري از صادر كنندگان كارت شعار بدون حق عضويت سالانه را تبليغ مي كنند و احتمال آن هايي هم كه اكنون اين مبالغ را دريافت مي كنند در آينده از آن چشم پوشي خواهند كرد تا مشتريان خود را حفظ كنند.

شارژ مالي – Finance charge:

شارژ مالي عبارت است از پولي كه شما بابت استفاده از كارت اعتباري مي پردازيد. به زبان ساده، اين همان پولي است كه شما هنگام خريد كردن كالا و خدمات از حساب خود خارج مي كنيد. اين مقدار علاوه بر هزينه هاي مربوط به بهره، ممكن است شامل كارمزدهاي ديگري مانند cache-advance fees نيز باشد. كارمزد اخير هنگامي از دارنده كارت اخذ مي شود كه وی بيش از موجودي مانده حساب خود هزينه کند.

نرخ سود – Interest Rate:

شيوه هاي مختلفي براي محاسبه نرخ سود وجود دارد. اغلب كارت هاي اعتباري از شيوه هاي مختلف محاسبه APR استفاده مي كنند. اما كارت هاي بدهي ممكن است از شيوه ها ي ديگري مثل كسر مقدار ناچيز و ثابتي از پول به ازاي هر بار خريد استفاده كنند.

نرخ درصد سالانه – Annual Percentage Rate یا APR:

درصدي از ميزان شارژ مالي شما در طول يك سال. اين عدد به زبان ساده همان سود سالانه اي است كه بابت ارائه خدمات الكترونيكي از شما كسر مي شود.

نرخ ثابت – Fixed Rate:

اگر APR بر مبناي نرخ سود ثابت سالانه محاسبه شود به آن نرخ ثابت مي گويند.

نرخ متغییر – Variable Rate:

اگر نرخ سود سالانه متغير و وابسته به ديگر انواع نرخ بهره بانكي باشد،به آن نرخ شناور و يا متغير مي گويند. اين نرخ معمولا” از مجموع دو عدد ديگر يعني نرخ پايه اي بهره كه قابل تغيير توسط مديريت امور بانكي كشور است و درصدي از همين عدد كه توسط موسسه مالي مربوطه تعيين مي شود به دست مي آيد.

وضعیت برخی از بانک های کشور برای صدور کارت های اعتباری

در ایران و پیرو سیاست های بانکداری بدون ربا از طرف بانک مرکزی، کارت های اعتباری با عقد مرابحه صادر خواهند شد که این کارت نیز یک کارت اعتباری است که می توان در خریدهای online و پرداخت با دستگاه های Pos از آن استفاده كرد و به صورت لحظه ای معادل مبلغ تراکنش انجام شده از اعتبار کارت کاسته می شود. عملکرد آن دقیقا مشابه سایر کارت‌های اعتباری است تنها تفاوت آن است که در صورت عدم انجام تسویه حساب در مدت تعیین شده (بازه زمانی ده روز) ، بدهی مشتری در قالب یک وام با کارمزد مشخص تقسیط می شود.

بانک مرکزی هدف از صدور این کارت ها را افزايش قدرت خريد از طريق پرداخت اقساطي بهاي كالا، عدم نياز به حمل پول نقد و كاهش ريسك ناشي از آن و فراهم نمودن تسهيلات جهت عموم مردم اعلام کرده است.

در ادامه شرایط برخی از بانک های کشور برای صدور کارت اعتباری بیان شده است:

بانک ملی

بر اساس اطلاعیه بانک ملی، کارت های اعتباری این بانک که با نام کارت های مرابحه یاد می شود به دارندگان آن امکان می دهد تا به میزان مشخصی (10، 30 و 50 میلیون تومان) از محل اعتبار اختصاص داده شده توسط بانک ملی از فروشگاه های مختلف خرید انجام دهد و مبلغ آن را در مدت زمان یک سال به بانک ملی ایران پرداخت نماید. در واقع کارت های اعتباری بانک ملی جایگزین وام های با مبالغ پایین می باشد. پس از پایان اقساط، اعتبار این کارت ها تا میزان اولیه شارژ می گردد.

شرایط عمومی دریافت کارت

• داشتن حداقل 18 سال تمام
• دارا بودن یکی از انواع حساب های قرض الحسنه جاری، پس انداز و یا سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت سیبا جهت اتصال به کارت اعتباری
• گردش مستمر حداقل شش ماه ، ماهیانه به میزان 10 میلیون ریال در حساب جاری و یا میانگین مانده شش ماهه 10 میلیون ریال براید ارندگان حساب کوتاه مدت ( ویژه کارت اعتباری فراگیر )
• عدم سابقه چک برگشتی نزد شبکه بانکی کشور
• عدم بدهی غیر جاری
• ارائه درخواست کتبی به شعبه
• ارائه مدارک شناسایی و کارت ملی به شعبه
• ارائه مدارک شغلی دال بر اشتغال و میزان درآمد
• ارائه تضمینات یا وثایق مورد قبول بانک

لازم بذکر است که در حال حاضر کارت اعتباری برای اشخاص حقوقی صادر نمی گردد.

به گفته مسئولین بانک ملی ایران، سود مبالغ کسر شده از کارت اعتباری بر اساس نرخ مصوب شورای پول و اعتبار خواهد بود. یعنی در صورتی که یک کارت اعتباری 10 میلیون تومانی از بانک ملی تهیه کنید و با آن به خرید بپردازید، بازپرداخت مبلغ کسر شد برای خرید توسط کارت اعتباری با 18 درصد سود محاسبه خواهد شد. همچنین در اولین شارژ نیز برای کارت های اعتباری 10 میلیونی مبلغ 200 هزار تومان بابت آبونمان از مشتری کسر خواهد شد.

با اینکه به نظر می رسد شرایط دریافت کارت های اعتباری از بانک ملی کمی سخت هستند، اما برداشتن اولین گام توسط بانک ملی و ایجاد شرایطی مشابه بازارهای بین المللی برای مردم ایران می توان زمینه ساز خوبی برای ورود سایر بانک ها به این بخش نیز باشد که بدون شک باعث افزایش رقابت بین بانک ها و ساده تر شدن شرایط دریافت کارت های اعتباری برای متقاضیان می شود.

برای ثبت نام اینترنتی دریافت کارت اعتباری از بانک ملی می توانید از لینک زیر وارد سامانه ثبت نام کارت اعتباری بانک ملی شوید:

کارت اعتباری بانک ملی ایران

شرایط دریافت کارت اعتباری از بانک پاسارگاد

1. کارت اعتباری پاسارگاد از مبلغ 2/000/000 ریال تا 40/000/000 ریال قابل ارائه است.
2. اعتبار این کارت یک ساله بوده و با توافق و صلاحدید مسئول شعبه قابل تمدید است .
3. صورت حساب کارتهای اعتباری در دوره های زمانی مورد توافق مشتری و بانک به مشتری ارسال میگردد.
4. این دوره ها عمدتا ماهانه خواهد بود. مشتریان کارت اعتباری پس از دریافت صورتحساب تا مدت زمان مشخصی معمولا 10 روز فرصت دارند که صورت حساب مذکور را تسویه کنند.
5. وثائق کارت اعتباری می تواند انواع وثائق تسهیلات اعتباری و معادل 150 درصد اعتبار کارت باشد .
6. کارمزد صدور کارت اعتباری دو در هزار مبلغ کارت حداقل 20 هزار ریال و حداکثر 50 هزار ریال و کارمزد سالانه برای تخصیص اعتبار 1% مبلغ اعتبار کارت حداقل 80 هزار ریال و حداکثر 200 هزار ریال است .
7. کارمزد دریافتی برای هر تراکنش در سیستم شتاب به ازای هر تراکنش 1500 ریال است .
8. کارمزدها در صورتحساب مشتری درج و به اطلاع وی رسانده می شود .(ملاک زمان صدور صورتحساب اولین تراکنش خرید متقاضی است)

مزیت های اعلام شده از سوی بانک پاسارگاد برای کارت های اعتباری صادره از این بانک

1. مسدودنمودن کارت اعتباری از طریقسیستم تلفن بانک و اینترنت بانک در صورت مفقود شدن کارت
2. عدم پرداخت سود و جریمه در مدت زمان ارسال صورتحساب و مهلت تعریف شده
3. ارائه تخفیف ویژه جهت خرید و امکان شرکت قرعه­ کشی
4. خرید سریع و آسان از کلیه فروشگاههای مجهز به پایانه های فروش که به شبکه بانکی در سراسر کشور متصل می باشند
5. افزایش قدرت خرید و امکان بهره گیری از فرصتهای مالی به لحاظ در اختیار داشتن تمام موجودی مالی در حساب بانکی به صورت همزمان
6. ایجاد نظم مالی با تعیین سقف مشخص جهت خرید کالا و خدمات
7. ازبین رفتن امکان جعل و سرقت پول فیزیکی
8. امکان تقسیط پرداخت اعتبار اختصاص داده شده به مشتریان
9. امکاناتی نظیرارسال sms در زمان صدور صورتحساب برای مشتری ، اعلام مهلت پرداخت بدهی از طریق sms
10. قابلیت پرداخت اقساط در کلیه شعبه های بانک پاسارگاد

بانک کشاورزی

شرایط دریافت کارت اعتباری مهرگستر

عدم وجود بدهی مشکوک الوصول یا لاوصول به سیستم بانکی
مراجعه به شعب بانک کشاورزی و تشکیل پرونده
سپردن وثیقه یا معرفی ضامن متناسب با مبلغ کارت اعتباری درخواستی

نحوه استفاده از کارت‌های اعتباری مهرگستر

خرید های مشتری در طی یک ماه جمع بندی و در پایان ماه صورتحساب صادر و از طریق ایمیل ارسال می شود و مشتری تا دهم ماه فرصت دارد نسبت به تسویه حساب بدهی خود اقدام نماید. در مهلت ده روزه برای تسویه حساب، کارمزدی در نظر گرفته نمی شود.
پس از گذشت مهلت ده روزه، مانده بدهی مشتری در قالب یک وام بر اساس عقد مرابحه و با کارمزد مشخص در اقساط بیست ماهه تقسیط می شود.
در صورت بازپرداخت کل بدهی در مهلت ده روزه و یا پرداخت اقساط، مبالغ پرداختی (غیر از مبالغ مربوط به سود و کارمزد و …) به باقیمانده اعتبار کارت اضافه می شود.

سقف اعتبار کارت

کارت های اعتباری بر اساس عقد مرابحه با مبالغ ده، بیست، سی و چهل میلیون ریال صادر می شوند.

نحوه فعال سازی کارت کارت های اعتباری

در هنگام صدور، با رمز ثابت 1111 و به صورت غیر فعال صادر می شوند. اولین تراکنش مجاز برای آنها تراکنش تغییر رمز در پایانه شعب (Pinpad) است که همزمان با انجام این تراکنش وضعیت کارت نیز به وضعیت فعال تبدیل می شود. امکان انتخاب رمز 1111 از سوی مشتری وجود ندارد.

تراکنش‌های مجاز برای کارت‌های اعتباری مهرگستر

خرید و مانده گیری در کلیه دستگاه‌های پایانه فروش ( POS ) سطح کشور
مانده گیری ، تغییر رمز اول و دوم در دستگاه های خودپرداز بانک کشاورزی
خرید و مانده گیری و مسدود کردن کارت در درگاه خرید اینترنتی بانک کشاورزی
فعال سازی ، مسدودی ، تغییر رمز و مانده گیری در دستگاه های پایانه شعب (PINPAD)

چگونگی دریافت صورتحساب

صورتحساب مشتریان در پایان هر ماه از طریق سامانه كارت اعتباري در دسترس است.
همچنین امکان دریافت صورتحساب از طریق پورتال جامع خدمات الکترونیکی بانکی در شعب بانک نیز وجود دارد.

نحوه بازپرداخت بدهی و اقساط

مراجعه به هر یک از شعب بانک کشاورزی با همراه داشتن شماره کارت و یا صورتحساب
پرداخت مبلغ بدهی از طریق باجه با حداقل مبلغ بدهی جاری و حداکثر مبلغ کل بدهی
دریافت رسید چاپی ممهور به مهر شعبه

بانک صادرات

بانک صادرات نیز فعلاً خدمات کارت اعتباری مرابحه را به بازنشستگان صندوق بازنشستگي كشور ارائه کرده است. نرخ سود تسهيلات در اين طرح ١٢% در سال و مدت بازپرداخت تسهيلات حداكثر ٢٤ ماه به صورت ماهانه و هزينه صدوركارت ٢٠ هزار ریال است.

واجدين شرايط مي بايست ضمن مراجعه به سامانه مربوط در سايت اينترنتي بانك صادرات ايران، با ورود كد ملي ، شماره حساب واريز حقوق و شماره شناسنامه (ورود هر سه مورد ضروري است)، اطلاعات مرتبط شامل اطلاعات شخصي ، مبلغ و ويژگيهاي كارت اعتباري متعلقه و شعبه دريافت آن را مشاهده و در صورت تمايل نسبت به تغيير شعبه دريافت كارت اعتباري خود اقدام ، شماره تلفن همراه خود راثبت و مراتب را تأييد نمايند سپس در زمان مشخص شده در پيامك ارسالي از سوي بانك ، با دردست داشتن مدارك لازم (شامل كارت ملي و شناسنامه به همراه تصاوير آنها) جهت دريافت كارت اعتباري به شعبه انتخابي خود مراجعه نمايند.

بانک گردشگری

بانک گردشگری نیز در وب سایت شرایط و اطلاعات زیر را در رابطه با کارت اعتباری بیان داشته است:

با استفاده از کارت اعتباری گردشگری چه خدماتی را می توان دریافت نمود؟

با دریافت کارت اعتباری بانک گردشگری می توانید که از خدمات زیر بهره مند شوید:

• می توانید صورتحساب خود را دریافت کنید.
• از میزان اعتبار کارت از طریق سامانه ها و پایانه های الکترونیکی بانک گردشگری و سایر بانک های عضو شتاب موجود مطلع شوید.
• قبوض شهری خود را از این طریق پرداخت نمایید.
• از امکان خرید از پایانه های فروش فیزیکی با استفاده از رمز اول و از پایانه های فروش مجازی با استفاده از رمز دوم و سایر اطلاعات امنیتی کارت خود برخوردار شوید.

مزایای کارت اعتباری گردشگری

در صورت دریافت کارت اعتباری بانک گردشگری از مزایای زیر بهره مند می گردید:

• بدون داشتن موجودی و تنها با اعتبار شارژ شده در کارت، خریدهای خود را انجام می دهید.
• می توانید خرید سریع و آسان از تمامی فروشگاه های مجهز به پایانه های فروش و درگاه های پرداخت الکترونیکی را انجام دهید.
• اعتبار دریافتی را به صورت اقساطی به بانک عودت می نمایید.
• با پرداخت اقساط خود از شارژ مجدد سقف کارت اعتباری برخوردار می شوید.
• صورتحساب های کارت را از طریق سامانه اینترنت بانک دریافت می نمایید.
• با پرداخت کمترین کارمزد بیشترین خدمات بانکی را دریافت می نمایید.

سقف مبلغ کارت اعتباری

طبق ضوابط اعلامی بانک مرکزی ج.ا.ا. سقف مبلغ کارت اعتباری برای هر فرد 50 میلیون ریال است.

نحوه دریافت

شما برای دریافت کارت اعتباری می توانید با مراجعه به هریک از شعب بانک گردشگری و ارائه مدارک موردنیاز و همچنین تکمیل فرم های مربوطه، در صورت تأیید اعتبار فردی توسط بانک مرکزی، نسبت به دریافت کارت اعتباری با اعتبار موردنظر تا سقف تعیین شده اقدام نمایید.

دریافت اطلاعات بیشتر

شما می توانید در تمامی ساعات شبانه روز و 7 روز هفته با شماره تلفن 02123950 تماس گرفته و نقطه نظرات، پیشنهاد ها، انتقادات و یا سؤالات خود را با کارشناسان این بانک در میان گذاشته و از مشاوره تلفنی نیز بهره مند شوید.

منابع:

• ویکی پدیا
• سایت اطلاع رسانی بازار
• وب سایت بانک ها قید شده در مطلب