“سیروس برزو” نویسنده و ژورنالیست علمی و از پیشگامان ترویج علم نجوم درایران درگذشت.

“سیروس برزو” نویسنده و ژورنالیست علمی و از پیشگامان ترویج علم نجوم درایران در اولین روز هفته جهانی فضا درگذشت.

سیروس برزو، استاد دانشگاه، روزنامه‌نگار، نویسنده، پژوهشگر و مروج علوم فضایی بود. او در ۳۱ خرداد ۱۳۳۲ هجری شمسی در شهر سرخس خراسان رضوی به دنیا آمد.

دست آوردهای سیروس برزو

او یکی از قدیمی‌ترین روزنامه‌نگاران علم در ایران بود. بطوری که فعالیت‌های مطبوعاتی خود را از سال ۱۳۵۹ هجری شمسی در ماهنامه دانشمند آغاز کرد. برزو در دهه ۱۳۶۰ سردبیر نشریه کیهان علمی بود. سپس ماهنامه «مرزهای بیکران فضا» را در سال ۱۳۶۹ (۱۳۶۹ تا ۱۳۷۲) بنیان گذاشت. این نشریه به عنوان اولین نشریه‌ ایران بود که تمامی کارهای آن اعم از حروف‌چینی، صفحه‌آرایی، اسکن توسط رایانه انجام می‌شد. سیروس برزو بیش از ۱۷۰۰ مقاله در نشریه‌های دانشمند، دانستنیها، آسمان شب، اطلاعات علمی، نوآور، هوافضا، فضانورد، فناوری فضایی نوشته است.

سیروس برزو از سالهای دهه پنجاه شمسی کار ژورنالیسم علم و فناوری را آغاز کرد. در روزنامه کیهان خبر، مقاله و گزارش های فضایی می نوشت. و با دشواری های بسیار در آن دوران با فضانوردان و سازمانهای فضایی شوروی و آمریکا برای یافتن اطلاعات دقیق و دست اول ماموریت های فضایی ارتباط برقرار کرد.

در دهه 60 موسسه و سپس مجله بسیار ارزشمند و پیشرو “مرزهای بیکران فضا ” را راه اندازی کرد. که نقشی بی بدیل در آشنایی جوانان ایرانی با دنیای پرشور فضا و فضانوردی ایفا کرد. برای مدتی نه چندان کوتاه به روسیه مهاجرت کرد. و فعالیتهای ترویجی و ژورنالیستی خود را از راه دور در فضای رسانه ای ایران با نگارش و نشر مقالات ترویجی، کتابهای عامه پسند و گاه برنامه های رادیویی و تلویزیونی ادامه داد.

از دیگر فعالیت‌های سیروس برزو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تدریس زبان فارسی در دانشگاه‌های روسیه
• تأسیس مرکز فرهنگی فردوسی در مسکو
• تأسیس و سردبیری ماهنامه «پیوند» به زبان‌های فارسی و روسی

در سال ۱۳۹۲ جایزه انجمن ترویج علم ایران به او اهداء شد. اما وی در اعتراض به «بی‌توجهی‌ای مسئولان سازمان فضایی ایران به امر ترویج دانش فضایی و وضعیت نابسامان مروجان فضانوردی در ایران» از پذیرش آن خودداری کرد.

جمع آوری کلکسیون فضایی ناب

سیروس برزو در تمام سالهای فعالیت ژورنالیستی اش و در طول دوستی با فضانوردان مختلف جهان علی‌الخصوص روسیه و آمریکا، مجموعه‌ای از یادمان‌های فضایی، آثار و اشیاء، مدارک و اسناد مرتبط با فناوری و دانش و تاریخ فضانوردی را در مدت زیادی جمع آوری کرده‌است. نتیجه ی این علاقمندی شیفته وار، کلکسیونی کم نظیر از تاریخ فضانوردی است. وی همواره آرزوی آن را داشت تا یک موزه/نمایشگاه درخور این اشیا که برخی از آنها کمیاب و کم نظیر است برپا کند. و بارها با شهرداری تهران و سازمان فضایی در اینباره مذاکره کرد. این کلکسیون در قالب نمایشگاه در سال‌های مختلف در تهران، اصفهان و دامغان به نمایش عموم درآمده‌است.

از جمله این یادمان‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

این نمایشگاه هنوز در مکان معینی جای داده نشده‌است و به‌دلیل بی‌اعتنایی مسئولین مربوطه بارها تعطیل شده‌است. حتی سیروس برزو از فروش این مجموعه یادمان، خبر داده است.

دیگر فعالیت ها

برزو در سال ۱۳۸۵ به کمک پاول وینوگرادوف، فضانورد روسی کارت‌پستال‌هایی از مینیاتورهای محمود فرشچیان را به فضا ارسال کرد. همچنین در سال ۱۳۹۰ به همت او نخستین قرآن چاپ جمهوری اسلامی ایران توسط الکساندر کالری، فضانورد روس به ایستگاه فضایی بین‌المللی برده شد.

و سرانجام متاسفانه در تاریخ ۱۳ مهر ۱۳۹۹ مصادف با اولین روز هفته جهانی فضا در اثر ابتلا به بیماری کووید ۱۹ درگذشت. بی شک نبود سیروس برزو در جامعه ی #ترویج_علم ایران چون خاموش شدن چراغی درخشان و پرفروغ است. گرچه تاثیر روشنی اش تا سالیان سال در سپهر ایران باقی خواهد ماند.

یادش گرامی

منبع: ویکی پدیا، کانوت و …